BUGÜN 3 MAYIS...Dünya Basın Özgürlüğü Günü.. Sahi, Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ne diyordu?

ANALİZ/ Nihat KARALAR

BUGÜN 3 MAYIS.. 
Yani Dünya Basın Özgürlüğü Günü..

Ve 3 Mayıs 1993 yılında Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak kabul edildi. 
Yani 24 yıl önce Bağımsız ve özgür basının desteklenmesi amacıyla Birleşmiş Milletler'in 20 Aralık 1993'te aldığı kararla her yıl 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak kutlanıyor.
Ve hiç kuşkusuz, Basın Özgürlüğü denilince hemen akıllara; ülkemizde basının özgür olup olmadığı sorusu geliyor.



Sahi, ülkemizde basın gerçekten özgür mü?
Ya da özgür ise ne kadar özgür?
Bu gibi bir çok soruyu sorabiliriz..
Ama sonuçta vereceğimiz tüm yanıtların Türkiye’de basının özgür olmadığı gerçeğine çıktığını göreceğiz.
Yani sorulara yanıt bulmak için öyle kafamızı yormaya, beynimizi zorlamaya hiç gerek yoktur.
Çünkü görünen köy kılavuz istemiyor!
***

Ve 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nün, ülkemizde bu yıl da buruk karşılandığını/kutlandığını söyleyebiliriz. 
Çünkü karışımızda Türkiye’nin uluslararası kuruluşlar tarafından son yıllardaki sansür ve baskı politikaları nedeniyle basın özgürlüğünde dünyanın en kötü sicile sahip ülkelerinden biri olduğunu söyleyebiliriz.

Şöyle ki; 
İktidarı eleştirdiği için onlarca gazetecinin hapse atıldığı, yüzlercesinin işsiz kaldığı, binlercesinin tazminat davalarına muhatap olduğu Türkiye’de sosyal medya üzerinden hükümeti eleştirmek dahi cezalandırıldığı bir süreçten geçiyoruz.
***
Ülkemizde basının ne kadar özgür olup olmadığını daha net görebilmek için, uluslar arası kuruluşların bu konudaki raporlarına göz atmayı sürdürelim:
Yapılan araştırmalar, hazırlanan raporlar ve geldiğimiz noktaya bakıldığında hepsi Türkiye’nin basın özgürlüğü kategorisi’nde karnesinin kırıklarla dolu olduğunu görürüz.

Freedom House raporuna göre Türkiye basın özgürlüğünde geriliyor. Türkiye'nin basın özgürlüğündeki rakipleri Çad ve Zimbabve.

Merkezi Washington’da bulunan insan hakları kuruluşu Freedom House, dünya genelinde basın özgürlüğü durumunu irdelendiği ‘Basın Özgürlüğü 2017’ raporunu açıkladı.

Raporda 199 ülke, basın özgürlüklerinin durumu açısından 0 (en iyi) ve 100(en kötü) olmak üzere notlandırıldı. Buna göre Türkiye, 76 puanla dünyada 163’üncü, Avrupa’da ise 42’inci ve son sırada yer aldı. Listede Türkiye’nin hemen önünde 159 ve 160’ıncı sırayı paylaşan Angola ve Myanmar ile 161 ve 162’inci sırayı paylaşan Çad ve Zimbabve bulunuyor.

Raporda ülkeler ayrıca, basın özgürlüklerinde “özgür”, “kısmen özgür” ve “özgür olmayan” kategorilerine göre sınıflandırılırken, Türkiye “özgür olmayan” kategorisine alındı. Türkiye, 100 üzerinden aldığı 76 altı puanla‘basını özgür olmayan’ ülkeler arasında yer aldı. Ayrıca Türkiye, 2012-2016 yılları arasında notu 20 puan düşerek bu tarih aralığında basın özgürlüğü en çok gerileyen ülke oldu.



OHAL ELEŞTİRİSİ

Raporda, Türkiye’nin notunun düşürülmesine gerekçe olarak, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında çok sayıda baskıcı önleme başvurulması gösterildi. Sansürün artması, eleştirel ve bağımsız medya kurumlarının kapatılması, gazetecilerin işten çıkarttırılmaları, gazetecilere karşı keyfi gözaltı ve şiddet olaylarındaki keskin artış örnek verildi.

Özgürlük Evi’nin raporunda “Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a karşı girişilen 15 Temmuz darbe girişimi, bağımsız, eleştirel medya açısından sonra hali hazırda kötü olan durum daha da kötüleşti. Başarısız darbe girişiminden sonra ilan edilen OHAL altında çok sayıda medya kurumu kapatıldı, binlerce gazeteci ve medya çalışanı işlerini kaybetti, birçoğuna ülkeden çıkış yasağı getirildi” görüşüne yer verildi.

EN ÖZGÜR NORVEÇ

Rapora göre basının en özgür olduğu ülke Norveç, en kötü olduğu ülke ise Kuzey Kore olarak gösterildi. Listede, Norveç (8 puan), Hollanda, İsveç (11’er puan), Belçika, Danimarka, Finlandiya (12’şer puan), Lüksemburg (14 puan) ve Andorra, İzlanda ve Liechtenstein (15’er puan) ilk sırada yer alan ülkeler oldu.

Kuzey Kore, Türkmenistan (98’er puan), Özbekistan (95 puan), Kırım, Eritre (94’er puan), Küba, Ekvador Ginesi (91’er puan), Azerbaycan, İran, Suriye de (90’ar puan) listenin en son sıralarında yer aldı.

TRUMP YÖNETİMİNE ELEŞTİRİ

Özgürlük evinin raporunda ABD 23 puanla 33’üncü sırada yer aldı. ABD basını özgür ülkeler kategorisinde tutulurken, “Başkan Donald Trump’ın hem başkan adaylığı döneminde hem de başkan olarak göreve başladıktan sonra basını hor gördüğü, medyasının ABD yönetimini, açıklamaları ve eylemlerinden dolayı sorgulama rolünü reddettiği, ülkenin basın özgürlüğü geleneklerine aldırış etmediği” belirtildi.

Başka hiçbir ABD Başkanının göreve başlamasının ilk aylarında medyayı bu kadar aşağılamadığı dile getirilen raporda “Ancak Trump’ın gazeteciler üzerinde sistematik kısıtlamalar getirmeye yeltenip yeltenmeyeceği şimdilik açık değil”görüşüne yer verildi.

ABD’de basın özgürlüğünün hala güçlü olduğu ancak düşüş eğilimine girdiği belirtilen raporda, ABD’nin basın özgürlüğü alanında diğer ülkeler açısından bir model ve arzu edilen standart oluşturmaya son vermesinin büyük bir tehlike oluşturacağı uyarısı yapıldı ve "ABD’deki siyasi liderler medyayı azarladığında diğer ülkelerdeki liderler de bundan cesaret alır. ABD’li liderler demokrasi ve basın özgürlüğü desteklemekten geri adım attığında, başka ülkelerdeki gazeteciler de bunun etkisini duyar" denildi.

TÜM DÜNYADA GERİLİYOR

Rapora göre, dünyada basın özgürlükleri 2016 yılında son 13 yıldaki en düşük seviyeye gerilerken, dünya nüfusunun yalnızca yüzde 13’ünün ‘özgür’, yüzde 42’sinin ‘kısmen özgür’, yüzde 45’nin de ‘özgür olmayan’ medyaya sahip olduğu belirtildi.

***

SÖZÜN ÖZÜ:
Her ne kadar geldiğimiz nokta, karşılaştığımız tablo; bizleri umutsuzluğa ve karamsarlığa sürüklese de, yine de umutsuz olmaya, karamsarlığa bürünmeye hiç gerek olmadığını düşünüyorum.
Sahi, Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ne diyordu?
‘Basın milletin müşterek sesidir”
***
Bu duygularla; ülkemizde basının daha özgür, daha bağımsız olduğu, basın özgürlüğünün herhangi bir baskı ve sansüre uğramadığı, basın özgürlüğüne yönelik ihlallerin yaşanmadığı bir Türkiye dileğiyle 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü kutlu olsun diyoruz. (BSGMEDYA)

***

Yorumlar