801 NOTLARI/ "Sular yükselince balıklar karıncaları, sular çekilince de karıncalar balıkları yer!"

1.  
2. KOVBOY DEYİP
3. DE GEÇMEYİN!
4.  
5.  

1. Nihat KARALAR

1. 15 Ağustos 2024
2. BİR SÖZ:
3. Beyazlar geldiğinde bizim toprağımız onların İncili vardı.
4. Bize gözlerimizi kapayıp dua etmeyi öğrettiler.
5. Gözlerimizi açtığımızda onların toprağı bizimse İncillerimiz vardı.”
6.  
7. ***
8. GÜNÜN SÖZÜ:
9. Kimin kimi yiyeceğini suyun akışı belirler!
10. doğanın değişmez kanunu:
11.  
12. "Sular yükselince balıklar karıncaları
13. sular çekilince de karıncalar balıkları yer!"
14. Ve kimin kimi yiyeceğini de suyun akışı belirler!
15. bu da vahşi kapitalizmin kuralıdır!
16.  
17. ama bir de tarihin inkâr edilemez gerçeği vardır!
18. yani sonunda kazanan hep direnenler olur!
19. ***
20.  
21. İki şey öğretti hayat bize.
22. Bir; tarihi kazananlar yazar.
23. İki; kazananlar her zaman haklı değildir!
24.  
25. ***
26. Bazen öyle anlar oluyor ki, yaşadıklarına, çevrende olup-bitenlere anlam veremediğin gibi, içinden de çıkamadığın bir girdabın içinde debelenip duruyorsun..
27. Adeta çevreni kovboylar sarmış; kuralları onlar belirliyor; onun dışında başka bir seçeneğiniz yokmuş gibi, onların koyduğu kurallara itaat etmeniz isteniyor..
28.  
29. Yani tam anlamıyla vahşi kapitalizmin o acımasız kuralları işliyor..
30. Ve kovboylar bir düelloya tutuşmuşlar, sizden de taraf olmanız isteniyor..
31. Yani ya güçlünün safında yer alacak, ya da çekip gideceksin!
32. Daha ötesine yer yok!
33.  
34. Aslına bakarsanız; yaşam da bir düello değil mi?
35. Bir kaybedeni, bir de kazananı olan bir düello..
36. Sonun da biri kazanır, ama…
37. Hangisi kazanır, orasını zaman gösterir..
38. Kovboy dedik ya aklıma hep filmlerdeki vahşi Batı’nın kovboyları ve özellikle de Meksika geliyor..
39. Ve hepimizin dağarcığında da mutlaka bir kovboy resmi vardır..
40. Genelde onları; seyrettiğimiz vahşi Batı’yı anlatan filmlerden, okuduğumuz kitaplardan ve çizgi romanlardan öğrendik.
41. Yani bilgi kaynağımız pek güvenilir değildi.
42. Şimdi büyüdük.
43.  
44. Oyunlarda hep kovboy olmak isteyen çocuklar değiliz artık.
45. İki şey öğretti hayat bize.
46. BİR; tarihi kazananlar yazar.
47. İKİ; kazananlar her zaman haklı değildir.
48.  
49. ***
50. KOVBOY DEYİP
51. DE GEÇMEYİN!
52. Kovboy dedik ya, onlara dair çok şeyler söylenir, çok şeyler yazılır ve hatta anlatılır..
53. Filmlerde seyrettiğimiz, kitaplarda okuduğumuz türden kovboy kalmış mıdır, bilemem ama..
54. Bu konuda yazılmış bir kitap da var bildiğim..
55. Şair Sunay Akın’ın 1997’de Kız Kulesi’ndeki Kızılderili adlı kitabı buna en güzel örnek..
56.  
57. O kitapta bakın kovboylar nasıl anlatılıyor:
58. “Kovboylar sarhoş olup sağa sola ateş etmekten, fahişelerle yatmaktan ve kumar oynamaktan başka bir şey yapmazlardı. Gerçek yaşamları filmlerde gösterilenlerden çok daha vahşiceydi. Aralarında bir yığın ruh hastası çıkması rastlantı değildi.
59.  
60. Örneğin, en ünlülerinden biri olan Billy the Kid öldürdüğü yirmi bir insanın çoğunu tuzağa düşürdükten sonra silahlarını ellerinden almış ve beyinlerine son kurşunu sıkmıştır.
61. Teksaslı Wos Harding kırk iki yaşına geldiğinde aynı sayı da ceset bırakmıştı geride!..
62.  
63. Jesse James eli açık bir olarak ünlense de, işin aslında yoksullara metelik vermezdi.
64. Kanun temsilcileri ise katillerden, canilerden aşağı kalmıyor, yargısız infazlarla kasaba sokaklarında azrail gibi geziniyorlardı.”
65.  
66. Ve görüldüğü gibi Şair Sunay Akın güzel bir çalışmaya imza atmış..
67. Sunay Akın, ne bir tarihçi ne de bir tarih yazıcısı, ama onun tarihi anekdotlarla dolu denemeleri insana kimi zaman resmi tarihten daha güvenilir geliyor.
68. Çünkü Akın bize ahlaki ve kişisel bir süzgeçten geçirdiği tarihsel olayları anlatırken daha çok sağduyumuza seslenmektedir.
69.  
70. Hafızalarımızı zorlarsak; bir çoğumuzun Kızılderililerin sıklıkla “kötü adam” olduğu kovboy filmleriyle yetiştiği de ayrı bir gerçek..
71. Ve haliylen çocukluğumuzdaki oyunlarda da kovboylar hep “iyi adamlardı.” bize göre..
72. Taraf seçme zamanı geldiğinde hep kovboy olmak istedik.
73.  
74. Ta o zamandan erdemi keşfedip “iyi adam”lığa özendiğimizden değil, çocuk aklımızla bile içten içe kaybedenin hep Kızılderililer olduğunu bildiğimizden.
75. Çocukken iki şeyi istemezdik zaten; maçlarda kaleye geçmek (iyi bir kaleci olsak bile)ve dengmanda Kızılderili olmak.
76. Vahşi Batı’yla ilgili en büyük yanılgı kovboyların kahraman, Kızılderililerin düşman olduklarına inandırılmamızdı.
77.  
78. Beyazlar, Yeni Dünya’ya geldiler, Kızılderililerin elinde ne var ne yoksa aldılar ve onları öldürdüler. Yetmedi onları tecrit ettiler, hastalıktan, açlıktan kırılmalarını sessizlikle izlediler, soylarını tükenme noktasına getirdiler.
79. Kovboy filmlerinde ise farklı hikâyeler anlatıldı bize.
80. John Wayne’in şahsında hayat bulan “Beyaz Amerika” cesur, fedakâr, becerikli ve âlicenaptı.
81. Dört dörtlük bir kahramandı.
82.  
83. O filmlerin çoğunun altına imza atan, beyaz perdede binlerce Kızılderili öldüren büyük yönetmen John Ford yıllar sonra nedamet getirdi:
84. “Şunu kabul edelim ki onlara çok kötü davrandık. Bu bizim için bir lekedir. Haksızlık yaptık, çaldık, öldürdük, katlettik her şeyi yaptık. Ama onlar bir tek beyaz adam öldürdüğü zaman, aman tanrım, ordular çıkageldi.”
85.  
86. ***
87. SAHİ DÜNYAYI
88. KOVBOYLAR MI
89. YÖNETECEK?
90.  
91. Bu kadar kovboy hikâyesi yeter mi bilemem, ama yeri gelmişken dilimiz döndüğünce bir kovboy hikayesi de biz anlatmaya çalışalım..
92. Ama baştan söyleyelim; bizim hikayemizdeki kovboylar, yukarıda anlatılan kovboylara ne kadar benziyor, bilemiyorum..
93.  
94. Bizim dedikse, sözün gelişi..
95. Yoksa anlatılan tam bir hayal ürünü…
96. Ve dünya coğrafyasını da bir kara parçasının bir yerinde bir kasaba..
97.  
98. O kasabada da 7 kovboy varmış..
99. Ve bu kovboylar kendine göre bir düzen kurmuşlar, herkes işlerini tıkır tıkır götürüyorlarmış..
100. Gel zaman git zaman derken, bir gün kasabaya bir kovboy daha gelmiş..
101.  
102. Ve her şey onun gelişi ile değişmeye başlamış.
103. Gelen kovboy; kasabada o güne kadar ki tüm kuralların değişeceğe şeklinde bir ültimatom vermiş..
104. Önce hiç biri olacaklara inanmamışlar,..
105. Ta ki, son gelenin masaya yumruğunu vurduğu güne kadar..
106.  
107. Ve kovboyları bir telaş bir telaş almış..
108. Ne olacak?
109. İşin sonu nereye varacak? diye kar kara düşünmeye başlamışlar..
110. İçlerinden ikisi rahattı..
111. Çünkü tüm kural ve kaidelere şartları uyuyordu..
112. Kaygılanmalarına hiç mi hiç gerek yoktu!
113. Ama ya diğer 5 kovboy?
114.  
115. Onlar için her şey sorun!
116. Ya kasabada kalıp mücadele edecekler, ya da teslim olup yani kasabadan çekip gidecekler!
117. Başka seçenekleri yok!
118.  
119. Bakalım hikâyemizdeki kovboylar ne yapacaklar, nasıl bir yol izleyecekler…
120.  
121. Orasını ne biz, ne de o kasabanın ahalisi biliyor..
122. Bildiğimiz tek şey; neyin ne olacağını zamanın göstereceğidir..
123.  

Yorumlar