1969 yılında Alpagut maden ocağında işçilerin yönetime el koymasıyla başlayan olayların 51’inci yıldönümü nedeniyle Çorum Emek ve Demokrasi Platformu tarafından bir dizi anma etkinliği düzenlenecek

1.  
2. MEHMET KOCATÜFEK
3. MEZARI BAŞINDA ANILACAK
4.  

1. 5 Temmuz 2020 
2. 1969 yılında Alpagut maden ocağında işçilerin yönetime el koymasıyla başlayan olayların 51’inci yıldönümü nedeniyle Çorum Emek ve Demokrasi Platformu tarafından bir dizi anma etkinliği düzenlenecek.
3.  
4. “1969 Yılındaki Alpagut İşçi Yönetimini Selamlıyoruz” başlığı altında yapılacak olan etkinlikler kapsamında işçi lideri sendikacı Mehmet Kocatüfek de Ulumezar’daki mezarı başında anılacak.
5. Konuyla ilgili Çorum Emek ve Demokrasi Platformu tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
6. “Çorum, Türkiye işçi sınıfı tarihine damga vurmuş kentlerden birisidir. Emek ve demokrasi isteyenlerin bir görevi de yaşanacak emek mücadelesine ışık tutmaktır. Bu nedenle “Alpagut Olayı” olarak bilinen mücadeleyi tekrar hatırlamak ve hatırlatmak istiyoruz.
7.  
8. Çorum Emek ve Demokrasi Platformu’nun bileşenlerinden olan DİSK de Türkiye işçi sınıfının mücadele bayrağını en önde taşıyan işçi sendikası konfederasyonudur. Bu nedenle DİSK’in de işçi emekçi mücadelesi tarihini yaşatmak gelecek kuşaklara aktarmak gibi bir görevi ve sorumluluğu vardır.
9.  
10. Çorum bugün dünyanın merkezi olması iddiası ile komedi dünyasının bir parçası olmuştur. Oysa bu kentin tarihine bakıldığında; dünyadaki ilk barış antlaşmasını imzalayan Hititlerin başkentinin olmasının yanında; işçi sınıfı mücadelesi açısından da büyük bir öneme sahip olduğu açıktır. Bu kentin tarihini üretenler, çalışanlar emekçiler yazacaktır.
11.  
12. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de 1960’lar, 1970’ler işçilerin mücadelesinin arttığı, işçilerin örgütlendiği ve haklarını aldığı yıllardır. Çorum’da da o tarihlerde birçok sendikanın kurulu bulunduğu, binlerce işçinin örgütlüğü olduğu bilinen bir gerçektir. Çorum’un işçi sınıfı mücadelesinde önemli bir yeri vardır. Bu nedenle Çorum Emek ve Demokrasi Platformu olarak işçi ve emekçileri tarihini unutturmayacağımızı bir kez daha belirtiyoruz.
13.  
14. MEHMET KOCATÜFEK’İ
15. MEZARI BAŞINDA ANACAĞIZ
16.  
17. İşçi sınıfının özgün deneylerinden ve Çorum’da yaşanan “Alpagut Olayı- Özyönetimi”nin örgütleyicisi, yöneticisi olan Mehmet Kocatüfek’i Çorum Merkez Ulumezar’da mezarı başında anacağız. 
18. Çorum Emek ve Demokrasi Platformu olarak, direnen Bayat-Karakaya’daki maden işçilerini, çıplak ayakla yürüyen belediye işçilerini, grev yapan fırın işçilerini, tekstil işçilerini unutmadığımızı göstermek istiyoruz. Genç işçi ve emekçilere birer parçası oldukları işçi sınıfının mücadelelerinin kendilerine ışık tutması gerektiğini hatırlatıyoruz.
19. Bu nedenle 6 Temmuz günü saat 18.00’de Ulumezar’a tüm işçi ve emekçileri davet ediyoruz.”

1.  
2. ALPAGUT OLAYI NEDİR?
3.  
4. Ülkemizdeki madenler, tarımsal üretim Cumhuriyet ile millileştirilmiştir. Düyun-u Umumiye, Osmanlı İmparatorluğu’nda II. Abdülhamit döneminde 1881 yılında kurulan ve Osmanlının iç ve dış borçlarını denetleyen kurumdur. Ülkede üretimi kendi çıkarları doğrultusun da yönlendiren bir kururumdur. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren ülkenin gelişimi, madenlerin çıkarılması, yeni yatırım ve işletmelerin açılmasına hız verilmiştir. Bağımsız ekonomi olmadan bağımsız devlet olunmayacağı anlaşılmıştır.
5.  
6. Çorum Alpagut Kömür İşletmesi 1942'de kurulmuş ve faaliyete başlamış bir kuruluştur. Çorum İl Özel İdaresi tarafından 1977 yılına kadar işletilmiş daha sonra da TKİ/ADL (Türkiye Kömür İşletmeleri / Alpagut Dodurga Linyitleri) tarafından 2002’ yılına kadar işletilmiştir. Aynen 1969 da olduğu gibi 2002 yıllarında da “zarar ediyor” gerekçesi ile özelleştirme kapsamına alınmış ve Çelikler isimli özel bir firmaya verilmiştir.
7.  
8. 1969 yılında ki “Alpagut Olayı” anladığımızda aslında Çorum Çimento Fabrikasının, Çorum Şeker Fabrikasının, Süt Tesislerinin ve diğer tüm kamu kurum ve kuruluşlarının nasıl özelleştirildiğini anlamış olacağız. Bu halkın vergileri ile kurulan ve kamu hizmeti sunan, ülkenin ekonomik bağımsızlığının teminatı olan bu tesisler yok pahasına ulusal ve uluslararası sermayeye peşkeş çekilmiş, çekilmeye devam etmektedir.
9.  
10. 1969 yılında Alpagut Kömür İşletmelerinde 950 işçi çalışmaktadır. Bu işçiler, ‘Çorum ve Havalisi Birleşik Maden İşçileri Sendikası’nda örgütlüdür.
11. İşçiler, aylarca ödenmeyen ücretlerinin derhal ödenmesini, teknik kadroların ve donanım yetersizliklerinin bir an önce giderilmesini talep ederler. Her seferinde "işletme zarar ediyor" bahanesiyle ret cevabı alırlar. Oysaki işletme, tüm bölge insanının tek geçim kaynağıdır. Hiçbir talepleri İl Özel İdaresi tarafından karşılanmayan işçilerin eylemlerine Vali gelir, Jandarma gelir ve baskı yapmaya başlarlar. İşçiler çaresiz oldukların, aç olduklarını belirtir ve 13 Haziran’ da işçiler sendikanın önderliğinde işletmeye el koyarlar. İşçilerin tamamın katıldığı ‘İşçi Genel Kurulu’ toplanır ve bunların seçtiği ‘İşçi Konseyi’ işletmenin yönetimini yapar.
12. Bu İşçi Konseyinin başkanı ise Mehmet Kocatüfek'tir.
13.  
14. Yaşananlar Çorum’da yaşın yapan yerel gazetelere de yansır.
15. Söz konusu gazeteler maden ocağında yaşanan içler açısı durumu açıklarlar. İşçilerin açlığa ve sefalete mahkûm edildiğini anlatırlar.
16. İşçiler kendi seçtikleri yöneticilerle işletmeyi yönetme kararı alırlar; o dönemin sendika temsilcisi ve doğal işçi önderi olan Mehmet Kocatüfek ve öncü işçiler bazı kararlar alırlar.
17.  
18. İşletmenin zarar etmediğini, zarar ettirildiğini çok iyi bilen işçiler aldıkları kararlar ile;
19. “-Üretime el koyma ve satışı denetleme birlikte yürütülür.
20. -Vardiyaları biten işçiler, siloların başında nöbet tutarlar.
21. -Satış kontrol altına alınır, peşin ödeme yapmayanlara kömür verilmez.
22. -O gün devlet işletmesi olan Çorum Çimento Fabrikasına, diğer özel ve tüzel kişilere veresiye verilen kömürler durdurulur.
23. -Gelirinden madenin giderleri ile borçlar ödeneceği için üretim artar, çalışmayan ocaklar çalıştırılır.
24. -Toplanan gelir bloke edilir. Ama öncelikle işçilerin ücretleri ödenir.”
25. İşçi Konseyinin çalıştırdığı kısa sürede görülür ki işletme zarar etmemektedir. Yönetim işletmenin zarar etmesini sağlamaktadır.
26.  
27. İŞÇİLERİN YÖNETİMİNE
28. JANDARMA İLE MÜDAHALE EDİLDİ
29.  
30. Zarar eden işletmenin kar eder hale gelmesi, işçilerin yönetir durumda olması; başta Vali üzere tüm yöneticileri tedirgin eder. 16 Temmuz 1969 günü işçilerin yönetimine müdahale edilir, 13 öncü işçi işten çıkarılır.
31. İşten atılan 13 işçinin işe alınması ve taleplerinin karşılanması için direnişe geçen işçilere müdahale için Jandarma Alpagut ve çevresinde ki köylerin tepelerini işgal eder. Sonunda işten atılan işçilerin tamamı geri işe alınır.
32. Bu mücadele daha sonraları Haşmet Zeybek tarafından tiyatro oyunu haline getirilir. Haşmet Zeybek, bu oyunu yazmak için, Çorum’a gelir, mücadele etmiş işçilerle görüşür. Oyun Mehmet Akan’ın yönetmenliğinde, Ankara Dostlar Tiyatrosu’nda 1971 ve 1973-74 yıllarında ve daha sonraki yıllarda sahnelenir./BSGMEDYA

Yorumlar